مواد منتخب قانونی مدنی در باب وکالت
مبحث اول – کلیات
ماده656- وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می نماید.
ماده657- تحقق وکالت منوط به قبول وکیل است.
ماده 658- وکالت ایجاباً و قبولاً به هر لفظ یا فعلی که دلالت بر آن کند واقع می شود.
ماده659- وکالت ممکن است مجانی باشد یا با اجرت
ماده660- وکالت ممکن است به طور مطلق و برای تمام امور موکل باشد یا مقید و برای امر یا امور خاصی.
ماده661- در صورتی که وکالت مطلق باشد فقط مربوط به اداره کردن اموال موکل خواهد بود.
ماده662- وکالت باید در امری داده شود که خود موکل نتواند آن را بجا آورد، وکیل هم باید کسی باشد که برای انجام آن اهلیت داشته باشد.
ماده663- وکیل نمی تواند عملی را که از حدود وکالت او خارج است انجام دهد.
ماده664- وکیل در محاکمه، وکیل در قبض حق نیست مگر این که قرائن دلالت بر آن نماید و همچنین وکیل در اخذ حق وکیل در مرافعه نخواهد بود.
ماده665- وکالت دربیع، وکالت در قبض ثمن نیست مگر این که قرینه قطعی دلالت بر آن کند.
در تعهدات وکیل
ماده666- هر گاه از تقصیر وکیل خسارتی به موکل متوجه شود که عرفاً وکیل مسبب آن محسوب می گردد. مسوول خواهد بود.
ماده 667- وکیل باید در تصرفات و اقدامات خود مصلحت موکل را مراعات نماید و از آنچه موکل بالصراحه به او اختیار داده یا برحسب قرائن و عرف و عادت داخل اختیار اوست، تجاوز نکند.
ماده668- وکیل باید حساب مدت وکالت به موکل به موکل بدهد و آنچه را که به جای او دریافت کرده است به او رد کند
ماده669- هر گاه برای انجام امر دو یا چند وکیل معین شده باشد هیچ یک از آنها نمی تواند بدون دیگری یا دیگران دخالت در آن امر بنماید مگر اینکه هر یک مستقلاً وکالت داشته باشد، در این صورت هر کدام می توانند به تنهایی آن امر را به جا آورند.
ماده670- در صورتی که دو نفر به نحو اجتماع وکیل باشند با موت یکی از آنها وکالت دیگری باطل می شود.
ماده671- وکالت در هر امر مستلزم وکالت در لوازم و مقدمات آن نیز هست مگر این که تصریح به عدم وکالت باشد.
ماده 672- وکیل در امری نمی تواندبرای آن امر به دیگری وکالت دهد مگر اینکه صریحاً یا به دلالت قرائن وکیل در توکیل باشد.
ماده 673- اگر وکیل که وکالت در توکیل نداشته انجام امری را که در آن وکالت دارد به شخص ثالثی واگذار کند هر یک از وکیل و شخص ثالث در مقابل موکل نسبت به خساراتی که مسبب محسوب می شود، مسوول خواهد بود.
در تعهدات موکل
ماده 674- موکل باید تمام تعهدات را که وکل در حدود وکالت خود کرده است، انجام دهد.
ماده675- موکل باید تمام مخارجی که وکیل برای انجام وکالت خود نموده است و همچنین اجرت وکیل را بدهد مگر این که در عقد وکالت طور دیگری مقرر شده باشد.
ماده676- حق الوکاله وکیل تابع قرارداد بین طرفین خواهد بود و اگر نسبت به حق الوکاله یا مقدار آن قرارداد نباشد تابع عرف و عادت است اگر عادت مسلمی نباشد وکیل مستحق اجرت المثل است.
ماده677- اگر در وکالت مجانی یا با اجرت بودن آن تصریح نشده باشد، محمول بر این است که با اجرت باشد.
در طرق مختلفه انقضاء وکالت
ماده 678- وکالت به طرق ذیل مرتفع م شود:
1- به عزل موکل
2- به استعفای وکیل
3- به موت یا به جنون وکیل یا موکل.
ماده679- موکل می تواند هر موقع بخواهد وکیل را عزل کند مگر اینکه وکالت وکیل یا عدم عزل در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد.
ماده 680- تمام امور که وکیل قبل از رسیدن خبر عزل به او در حدود وکالت خود بنماید، نسبت به موکل نافذ است.
ماده 681- بعد از اینکه وکیل استعفاء داد مادامی که معلوم است موکل به اذن خود باق است می تواند در آنچه وکالت داشته اقدام کند.
ماده682- محجوریت موکل موجب بطلان وکالت می شود مگر در اموری که حجر مانع از توکیل در آنها نمی باشد و همچنین است محجوریت وکیل مگر در اموری که حجر مانع از اقدام در آن نباشد.
ماده683- هر گاه متعلق وکالت از بین برود یا موکل عملی را که مورد وکالت است خود انجام دهد یا به طور کلی عملی که منافی با وکالت وکیل باشد به جا آورده مثل این که مالی را که برای فروش آن وکالت داده بود خود بفروشد وکالت منفسخ می شود.