شماره۱۰۷۷/۵۹۲ ۱۷/۱/۱۳۹۵
حجت الاسلام والمسلمين جناب آقاي دکتر حسن روحاني
رياست محترم جمهوري اسلامي ايران
عطف به نامه شماره ۴۵۷۶۲/۵۱۸۰۹ مورخ ۱۳/۴/۱۳۹۴ در اجراي اصل يکصد و بيست وسوم (۱۲۳) قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران قانون موافقتنامه حفاظت و بهرهبرداري بهينه از منابع زنده آبي درياي خزر که با عنوان لايحه به مجلس شوراي اسلامي تقديم گرديده بود، با تصويب در جلسه علني روز دوشنبه مورخ ۵/۱۱/۱۳۹۴ و تأييد شوراي محترم نگهبان، به پيوست ابلاغ ميگردد.
رئيس مجلس شوراي اسلامي ـ علي لاريجاني
شماره۶۴۲۲ ۲۵/۱/۱۳۹۵
وزارت جهاد کشاورزي
در اجراي اصل يکصد و بيست و سوم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران به پيوست «قانون موافقتنامه حفاظت و بهرهبرداري بهينه از منابع زنده آبي درياي خزر» که در جلسه علني روز دوشنبه مورخ پنجم بهمن ماه يکهزار و سيصد و نود و چهار مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ ۲۴/۱۲/۱۳۹۴ به تأييد شوراي نگهبان رسيده و طي نامه شماره ۱۰۷۷/۵۹۲ مورخ ۱۷/۱/۱۳۹۵ مجلس شوراي اسلامي واصل گرديده، جهت اجرا ابلاغ ميگردد.
با توجه به اصل يکصد و بيست و پنجم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران اجراي مفاد موافقتنامه منوط به انجام تشريفات امضاء سند، نزد امين اسناد و ترتيبات مندرج در ماده (۱۸) موافقتنامه ميباشد.
رئيس جمهور ـ حسن روحاني
قانون موافقتنامه حفاظت و بهرهبرداري بهينه از منابع زنده آبي درياي خزر
مادهواحده ـ موافقتنامه حفاظت و بهرهبرداري بهينه از منابع زنده آبي درياي خزر مشتمل بر يک مقدمه و هجده ماده به شرح پيوست تصويب و اجازه تسليم اسناد آن داده ميشود.
تبصره ـ در اجراي مواد(۱۵) و (۱۶) اين موافقتنامه رعايت اصول يکصد و سي و نهم(۱۳۹) و هفتاد و هفتم(۷۷) قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران الزامي است.
بسمالله الرحمن الرحيم
موافقتنامه حفاظت و بهرهبرداري بهينه از منابع زنده آبي درياي خزر
دولتهاي جمهوري آذربايجان، جمهوري اسلامي ايران، جمهوري قزاقستان، فدراسيون روسيه و ترکمنستان که از اين پس «طرفها» ناميده مي شوند؛
با پيروي از تمايل به توسعه مناسبات حسنهمجواري بين کشورهاي طرفها؛
با تصديق اينکه منابع زنده آبي مشترک درياي خزر، ميراث مشترک کشورهاي طرفها است؛
با يادآوري لزوم اقدامات هماهنگشده طرفها براي حفاظت از منابع زنده آبي درياي خزر؛
با درنظرگرفتن مفاد کنوانسيون چهارچوب حفاظت از محيطزيست دريايي درياي خزر که در تهران در تاريخ ۱۳ آبان ۱۳۸۲ برابر با ۴ نوامبر ۲۰۰۳ امضاء شد؛
با يادآوري اهميت تحقيقات علمي توافقشده براي حفاظت، بازسازي و بهرهبرداري بهينه از منابع زنده آبي درياي خزر؛
با در نظرگرفتن اهميت اقتصادي صيادي منابع زنده آبي درياي خزر براي کشورهاي طرفها و اشتغال مردمان آنها؛
به شرح زير توافق نمودند:
ماده۱ـ اين موافقتنامه در مورد منابع زنده آبي درياي خزر اعمال مي شود.
ماده۲ـ از نظر اين موافقتنامه معاني اصطلاحات به کار بردهشده به شرح زير خواهد بود:
«منابع زنده آبي»: ماهي، نرمتنان، سختپوستان، پستانداران و ساير گونه هاي جانوران و گياهان آبي؛
«کميسيون»: کميسيون حفاظت و بهرهبرداري بهينه از منابع زنده آبي و مديريت ذخاير مشترک منابع مزبور؛
«منابع زنده آبي مشترک»: تاسماهيان، کيلکاها، فکها و همچنين گونه هاي ماهياني که توسط کميسيون در اين فهرست درج گرديده اند؛
«بازسازي»: احياي ذخاير منابع زنده آبي از جمله اقداماتي با اهداف:
ـ حفاظت و احياي محلهاي طبيعي تکثير و مسيرهاي مهاجرت مولدين به محلهاي تخمريزي؛
ـ تکثير و رهاسازي لاروها يا بچهماهيان از طريق بازسازي مصنوعي؛
ـ حفاظت از مناطق چرا، تخمريزي و محلهاي زمستان گذراني ماهيان
«صيد»: کليه منابع زنده آبي که از محيط زندگي خود به هر شکلي در طي دوره مشخصي برداشت شده اند؛
«صيادي»: هر نوع فعاليتي که هدف از آن برداشت منابع زنده آبي از زيستگاه طبيعي آنها باشد؛
«صيد هدف»: برداشـت آن گونه هايي از ماهـيان که هدف اصـلي فعاليت ماهيگيري هستند؛
«صيد تجاري»: صيد هدف، به استثناي صيادي به منظور تکثير مصنوعي و صيادي براي اهداف علمي؛
«صيد ضمني»: صيد، برداشت يا شکار گونه اي از منابع زنده در هنگام صيد هدف گونه اي ديگر از منابع زنده
ماده۳ـ هدف از اين موافقتنامه، حفاظت و بهرهبرداري بهينه از منابع زنده آبي درياي خزر از جمله مديريت منابع زنده آبي مشترک مي باشد.
ماده۴ـ به منظور اجراي اين موافقتنامه، طرفها براساس اصول زير همکاري خواهند نمود:
۱ـ اولويت حفاظت از منابع زنده آبي درياي خزر بر استفاده تجاري آنها؛
۲ـ بهرهبرداري پايدار از منابع زنده آبي مشترک؛
۳ـ به کارگرفتن قواعد بين المللي پذيرفتهشده عمومي مورد قبول طرفها در رابطه با مديريت صيادي و حفاظت از منابع زنده آبي درياي خزر؛
۴ـ حفاظت از نظام بومشناختي و تنوع زيستي منابع زنده آبي در درياي خزر؛
۵ ـ به کارگرفتن تحقيقات علمي بهعنوان اساس حفاظت از منابع زنده آبي و مديريت منابع زنده آبي مشترک؛
۶ ـ تطابق اقدامات مربوط به حفاظت، بهرهبرداري بهينه از منابع زنده آبي درياي خزر و مديريت منابع زنده آبي مشترک در سراسر منطقه زيستگاه گونه ها
ماده۵ ـ طرفها به موجب اين موافقتنامه در زمينه هاي زير همکاري خواهند نمود:
۱ـ انجام تحقيقات علمي مورد توافق؛
۲ـ اتخاذ تدابيري براي مديريت صيادي منابع زنده آبي مشترک؛
۳ـ اتخاذ تدابيري براي مبارزه با صيد غيرقانوني، گزارشنشده و نامنظم و تجارت غيرقانوني منابع زنده آبي؛
۴ـ گردآوري، ارائه و تبادل اطلاعات آمار صيادي در چهارچوب توافقشده توسط طرفها؛
۵ ـ تدوين و اجـراي برنامـه هاي کوتاهمـدت، ميانمدت و بلنـدمدت بـراي بازسازي و حفاظت از منابع زنده آبي مشترک و زيستگاه آنها از جمله رهاسازي بچه تاسماهيان؛
۶ ـ تدوين توصيه هايي در زمينه استفاده از آلات و روشهاي صيادي منابع زنده آبي مشترک؛
۷ـ تبادل اطلاعات علمي و کارشناسان، برگزاري کارگاهها، فراهمايي ها و دوره هاي آموزشي
ماده۶ ـ
۱ـ طرفها، صيادي منابع زنده آبي مشترک را براساس کل صيد مجاز، سهميههاي ملي تعيينشده طبق ضوابط يکسان تعيينشده بهوسيله کميسيون، اقدامات مشترک تنظيمي، تعهدات متقابل در مقابله با صيد غيرقانوني و اقدامات بازسازي، انجام خواهند داد.
۲ـ در صورت عدم توافق طرفها در زمينه تعيين سهميه ها، آخرين تصميم اتخاذشده توسط کميسيون در مورد سهميه ها اعمال خواهد شد.
۳ـ اگر يکي از طرفها امکان استفاده از سهميه خود را از کل صيد مجاز نداشته باشد، آن طرف مي تواند از طريق انعقاد موافقتنامه هاي دوجانبه و ساير ترتيبات، طبق قوانين ملي خود امکان استفاده از باقيمانده سهميه خود از کل صيد مجاز را براي طرفهاي ديگر فراهم آورد.
ماده۷ـ صيد تجاري تاسماهيان در رودخانه ها و مصب آنها و نيز در مناطق دريايي تعيينشده با تصميم کميسيون، با در نظر گرفتن روشهاي سنتي صيادي هر يک از کشورهاي طرفها انجام خواهد گرفت.
ماده۸ ـ
۱ـ صيد ضمني تاسماهيان بايد به حداقل رسانده شود و موارد آن حتماً بايد ثبت گردد.
۲ـ نگهداري تاسماهيان که بهعنوان صيد ضمني، صيد مي شوند، مجاز نخواهد بود و تاسماهيان مزبور بايد بلافاصله به زيستگاه طبيعي بازگردانده شوند.
۳ ـ مفاد بندهاي (۱) و (۲) اين ماده در مورد صيادي جهت تحقيقات علمي و همچنين اهداف بازسازي مصنوعي اعمال نخواهد شد.
ماده۹ـ طرفها کليه اقدامات ممکن را براي مبارزه با صيد غيرقانوني، گزارشنشده، نامنظم و تجارت غيرقانوني منابع زنده آبي و همچنين فرآورده هاي حاصل از منابع مزبور بهعمل خواهند آورد.
ماده۱۰ـ
۱ـ طرفها براي دستيابي به اهداف اين موافقتنامه، کميسيوني را تأسيس خواهند نمود.
۲ـ هر طرف، يک نماينده و معاون وي در کميسيون را تعيين خواهد کرد. نماينده هر طرف، داراي يک رأي خواهد بود. کارشناسان مي توانند در نشستهاي کميسيون، نماينده را همراهي نمايند. براي تشکيل نشست کميسيون، حضور نمايندگان همه طرفها ضروري است.
۳ـ کميسيون در اولين نشست، آيين کار خود را تصويب خواهد نمود و گروههاي کاري ضروري را تشکيل خواهد داد.
۴ـ رياست کميسيون هر دوسال بين نمايندگان هر طرف به ترتيب الفباي زبان انگليسي خواهد چرخيد.
۵ ـ نشستهاي عادي کميسيون حداقل سالي يکبار در قلمرو کشور طرفي که رياست آن را بهعهده دارد، برگزار خواهد شد. در صورت ضرورت نشستهاي فوقالعاده تشکيل مي گردد. چنين نشستهايي بنا به درخواست کتبي يکي از طرفها از رئيس کميسيون تشکيل خواهد شد. نشست فوق العاده در صورتي برگزار مي شود که برگزاري آن توسط حداقل سه طرف حمايت شود.
۶ ـ زبانهاي انگليسي و روسي، زبانهاي کاري کميسيون خواهد بود. زبانهاي روسي و فارسي، زبانهاي نشستهاي کميسيون خواهد بود.
۷ـ تصميم هاي کميسيون به اتفاق آراء توسط نمايندگان طرفها اتخاذ و به شکل کتبي تنظيم خواهد شد.
۸ ـ طرفها اجراي تصميم هاي کميسيون را در سطح ملي تضمين خواهند نمود.
ماده۱۱ـ کميسيون داراي اختيارات زير خواهد بود:
۱ـ هماهنگي فعاليت هاي مربوط به حفاظت، بازسازي، بهرهبرداري بهينه از منابع زنده آبي مشترک؛
۲ـ اعمال تغييرات در فهرست گونه هاي منابع زنده آبي مشترک؛
۳ـ تعيين سالانه کل صيد مجاز منابع زنده آبي مشترک و تقسيم آنها بر سهميه هاي ملي؛
۴ـ تعيين معيارهاي تخصيص کل صيد مجاز منابع زنده آبي مشترک به سهميه هاي ملي؛
۵ ـ توافق در مورد ميزان صيد سهميه ملي تاسماهيان در صورت واگذاري آن به طرف ديگري که صيد آنها را در رودخانههاي خود انجام مي دهد؛
۶ ـ تنظيم صيادي و حفاظت از منابع زنده آبي مشترک براساس محدوديتهاي صيد که مي تواند شامل اقدامات زير شود:
ـ ممنوعيت صيادي در برخي مناطق و در رابطه با برخي از گونه هاي منابع زنده آبي براي برخي دوره ها؛
ـ تعطيلي فصلي صيادي در برخي مناطق و در رابطه با برخي از گونههاي منابع زنده آبي؛
ـ تعيين حداقل اندازه و وزن منابع زنده آبي قابل برداشت (قابل صيد)؛
ـ تعيين اندازه چشمه و ابزار صيد طراحيشده براي برداشت (صيد) منابع زنده آبي؛
ـ ساير محدوديت هاي توافقشده صيادي
۷ـ بررسي گـزارش هاي ارائهشده در زمينه استفاده از سهـميه هاي صيد منابع زنده آبي مشترک و گزارش هاي مربوط به اجراي ساير تصميم هاي کميسيون توسط طرفها؛
۸ ـ بررسي آمار صيادي از جمله تعداد شناورهاي دخيل در صيادي و ميزان صيد انجامشده توسط شناورهاي مزبور؛
۹ـ تصويب مقررات صيادي منابع زنده آبي مشترک؛
۱۰ـ تدوين و تصويب برنامه ها و پروژه هاي ضروري حفاظت از گونه هاي کمياب و در معرض خطر منابع زنده آبي مشترک که فهرست آنها توسط کميسيون تصويب خواهد شد و زيستگاه آنها؛
۱۱ـ تصويب و هماهنگي برنامه هاي مورد توافق تحقيقات علمي در زمينه منابع زنده آبي مشترک و تعيين فواصل زماني اين مطالعات؛
۱۲ـ همکاري با سازمان هاي تخصصي بين المللي ذيربط براي دستيابي به اهداف اين موافقتنامه؛
۱۳ـ تسهيل حل و فصل اختلاف ها در زمينه حفاظت و بازسازي و بهرهبرداري بهينه از منابع زنده آبي مشترک؛
۱۴ـ پيـشبيني ارزيابي مـشترک ويژگـيهاي کمي و کيـفي بچهماهيـاني که رهاسازي شده اند؛
۱۵ـ تشکيل گروههاي کاري تعيين زمينه ها و برنامه هاي فعاليت آنها؛
۱۶ـ پايش اجراي تصميم هاي متخذه؛
۱۷ـ تعيين سهميههاي صادراتي در رابطه با تاسماهيان و فرآوردههاي حاصل از اين گونه ها؛
۱۸ ـ انجام ساير وظايف و اتخاذ تصميم هاي ديگري که مي توانند براي اجراي اين موافقتنامه ضروري باشند.
ماده۱۲ـ اين موافقتنامه خدشه اي به حقوق و تعهدات طرفها به موجب ساير معاهدات بين المللي که کشورهاي طرفها عضو آنها هستند، وارد نخواهد ساخت.
ماده۱۳ـ هيچيک از مفاد اين موافقتنامه به گونه اي تفسير نخواهد شد که پيشداوري نسبت به نتايج مذاکرات مربوط به وضعيت حقوقي دريايخزر تلقي شود.
ماده۱۴ـ هيـچگونه قيد تحديد تعهدي براي اين موافقتنامه در نظر گرفته نخواهد شد.
ماده۱۵ـ هر نوع اختلاف در رابطه با تفسير يا اجراي مفاد اين موافقتنامه از طريق مشورت و مذاکره بين طرفها حل و فصل خواهد شد.
ماده۱۶ـ
۱ـ مفاد اين موافقتنامه را مي توان براساس توافق طرفها اصلاح يا تکميل نمود.
۲ـ اصلاحات و الحاقيه هاي اين موافقتنامه جزء لاينفک آن خواهند بود و به عنوان تشريفات (پروتکل هاي) جداگانه اي مورد تصويب قرار خواهند گرفت که طبق تشريفات مشخصشده در ماده (۱۸) اين موافقتنامه لازم الاجراء خواهند شد.
ماده۱۷ـ دولت فدراسيون روسيه امين اسناد اين موافقتنامه خواهد بود.
ماده۱۸ـ
۱ـ اين موافقتنامه در سياُمين روز پس از دريافت آخرين اطلاعيه کتبي طرفها در مورد اجراي تشريفات داخلي ضروري براي لازم الاجراء شدن آن توسط امين اسناد، لازم الاجراء خواهد شد.
۲ـ اين موافقتنامه براي مدت نامحدود منعقد گرديده است. هر طرف ميتواند از طريق ارسال اطلاعيه کتبي به امين اسناد مبني بر قصد خود براي کنارهگيري از عضويت در اين موافقتنامه، از عضويت در اين موافقتنامه کناره گيري نمايد. اين موافقتنامه براي آن طرف به مدت دوازده ماه پس از تاريخ دريافت اطلاعيه مزبور توسط امين اسناد، لازم الاجراء باقي خواهد ماند.
اين موافقتنامه در تاريخ ۷ مهر ماه ۱۳۹۳ شمسي برابر با ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۴ ميلادي در شهـر آستراخان در يک نسـخه اصلي به زبانهاي آذربايجاني، فارسي، قزاقستاني، روسي، ترکمني و انگليسي تنظيم گرديد که تمامي متون از اعتبار يکسان برخوردار ميباشد.
در صورت بروز اختلاف، طرفها به متن انگليسي رجوع خواهند نمود.
نسخه اصلي اين موافقتنامه نزد امين اسناد سپرده خواهد شد که رونوشتهاي تصديقشده آن را به طرفها ارسال خواهند نمود.
از طرف دولت جمهوري آذربايجان
از طرف دولت جمهوري اسلامي ايران
از طرف دولت جمهوري قزاقستان
از طرف دولت فدراسيون روسيه
از طرف دولت ترکمنستان
قانون فوق مشتمل بر مادهواحده و يک تبصره منضم به متن موافقتنامه، شامل مقدمه و هجده ماده در جلسه علني روز دوشنبه مورخ پنجم بهمنماه يکهزار و سيصد و نود و چهار مجلس شوراي اسلامي تصويب شد و در تاريخ ۲۴/۱۲/۱۳۹۴ به تأييد شوراي نگهبان رسيد.
رئيس مجلس شوراي اسلامي ـ علي لاريجاني